Pandemi Çocukları Nasıl Etkiledi?
Çocukluk dönemlerine göre pandemi sürecinin etkileri farklılaşıyor
Pandemi döneminde ebeveynlerin psikososyal ve ekonomik kaygılarının yanı sıra çocuklarının psikolojileri hakkında kaygıları da oldukça belirginleşti. Ebeveynler çocukları için bu dönemi daha sağlıklı geçirmeleri konusunda ne yapmaları gerektiğini oldukça merak ediyor. Burada öncelikle dikkat edilmesi gereken nokta her çocuğun farklı olduğudur. Çocuklarda psikolojik sağlamlık kadar yaş dönemi ve gelişim özellikleri de ebeveyn tutum ve davranışlarını etkilemektedir.
Bebeklik dönemi
Bebeklik döneminde bakım veren ile kurulan güvenli bağ aynı zamanda dünyanın da güvenli bir yer olduğuna dair olan hislerimizin temelini oluşturur. Özellikle 0- 2 yaş aralığındaki bebeklerin beslenme, güvenlik ve sevgi ihtiyacının anlaşılması ve karşılanması oldukça önemlidir. Temel ihtiyaçlarımız karşılandığı sürece bu hislerimiz devam eder ve ileriki yaşların sağlıklı geçmesine zemin oluşturur. Pandemi döneminde yaşanan birçok stres faktörü olmasına karşın ebeveynler çocukların ihtiyaçlarını ertelemeden ya da ihmal etmeden karşıladığı süre boyunca onların güven duygusunu koruyabilmektedir. Evde geçirdiğimiz bu süreçte onların ihtiyaçlarını görmek, yakından takip etmek avantaj olarak görülmelidir. Sıklıkla ağlama, besin reddi, uyku düzeninde bozulmalar gibi belirtiler çocukların huzursuz hissettiklerine dair ipuçları verebilir.
Okul öncesi
Bu dönemde çocuklar keşfetmek, özgür olmak ister. Keşfederken karşılaştığı zorluklarla başa çıkmaya öğrenirler. Pandemi döneminde ebeveynlerde azalan tahammül, artan kaygı ile birlikte çocukların özgürlük alanı da kısıtlandı. Özgürce keşfedebilecekleri ve karşılaştığı sorunlarla başa çıkabilecekleri durumlar yaratmak isteseler de ebeveynlerden gelen ‘’yapma, dokunma, karıştırma, atlama, düşme…’’ gibi birçok engellemelerle karşılaştılar. Çocukların hem özgürlük hem de korunma ihtiyacına cevap vermek ebeveynler için oldukça zorlayıcı oldu. Bu durumda uygulanacak en iyi yöntem çocukları içtenlikle dinlemek, kendilerini sözel veya davranışlar olarak anlatmalarına izin vermek, anlatılanları duymak ve onlara sevgi ve destek dolu cevaplar vermektir. Ebeveynlerinden ayrılamama, uyku düzeninde bozulma, iştahsızlık, gece korkuları ve alt ıslatma agresif davranışlar, somatik ağrılar, konuşma reddi gibi semptomlar kaygılı bir çocuk hakkında bize bilgi verebilir.
İlkokul dönemi
Okulların kapandığı, çocukların online eğitime adapte olmasını beklediğimiz şu dönemlerde bu yaş grubu çocukların ihtiyacı olan en önemli şeylerden biri onların ev içindeki varlığına saygı duymak ve söz hakkı vermektir. Normal olmayan bir süreçten geçtiğimizi ve bunun geçici bir süreç olduğunu anlatırken ödevlerini yapmalarına ve şartlara uygun olarak arkadaşlarıyla zaman geçirmelerine, rutinleri korumalarına imkan sağlanmalıdır. Eğitim- öğretim gelişiminde bazı aksaklıklar yaşanması normal karşılanmalı, ebeveyn- çocuk ilişkisi dinamik ve sağlıklı olmalıdır. Bunun haricinde yaşanan problemlerin ileride telafi edilebileceği unutmamalıdır. Çocukta huzursuzluk, uyku ve yeme düzeninde bozulma, saldırganlık, dikkatini toplamada ve odaklanmada güçlük, regresyon görülüyorsa süreci yönetmede zorlandığını anlatıyor olabilir.
Ergenlik dönemi
Pandemi döneminden en çok etkilenen, en çok zorlanan gruptur. Sosyal grupların, aktivitelerin arttığı bu dönemde okul eksikliği yoğun bir şekilde hissedilir. Çocukluktan yetişkinliğe geçtikleri bu dönemde onlara destek olmak, kişisel alanlarını yaratmalarına yardımcı olmak, birey olma yolunda yan yana yürüyebilmek ve paylaşımları samimi ve içten bir şekilde yapmak oldukça önem taşır. Ruhsal, duygusal ve fiziksel değişikliğin devam ettiği bu dönemde ergenler salgını inkar edebilir ve hayatlarında değişiklik yapmayı reddebilirler. Uyku ve yeme düzeninde bozulma, üzüntü, kaygı, saldırganlık, alkol ve sigara kullanımı gibi dışa vuran belirtiler özenle takip edilmelidir.
